เมื่อกล่าวถึง “ผ้าไหมไทย” แล้ว หลายๆ ท่านคงจะทราบกันดีว่า ผ้าชนิดนี้เป็นหนึ่งในเอกลักษณ์ที่สำคัญของประเทศไทย จึงทำให้มีประวัติอันยาวนานให้เราได้ศึกษาหรือจัดตั้งเป็นพิพิธภัณฑ์ขึ้นได้ วันนี้เราจะขอพาทุกๆ ท่านไปค้าคว้าและทัวร์ชม “พิพิธภัณฑ์ผ้าไหมไทย” พิพิธภัณฑ์ผ้าในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ (Queen Sirikit Museum of Textiles) กันครับ จะเป็นอย่างไรบ้างนั้น เราไปดูกันดีกว่า…..
ประวัติความเป็นมาของ “พิพิธถัณฑ์ผ้าไหมไทย”
พิพิธภัณฑ์ผ้าในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ ย้อนร่องรอยแห่งอดีต ถอดรหัสนัยยะแฝงในสิ่งทอของภูมิภาคอาเซียน เรียนรู้ทำความรู้จักผ้าไทยที่สร้างชื่อเสียงในระดับนานาชาติ ณ พิพิธภัณฑ์ผ้า
ในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ที่ถือกำเนิดขึ้นจากประวัติศาสตร์หลากสีสันของผ้าพื้นถิ่นของชนชาติไทย ความนิยมผ้าไหมไทยและสิ่งทอพื้นถิ่นในแถบอินโดจีน ถือกำเนิดขึ้นจากกี่ทอผ้าในหมู่บ้านหรือตามเมืองต่างๆ มานานหลายศตวรรษ จวบจนอิทธิพลจากประเทศมหาอำนาจยุโรปเข้ามาสู่ประเทศไทยในช่วงต้นยุคศตวรรษที่ 20 ซึ่งเป็นยุคที่คนไทยยังสวมใส่ผ้าไทย รัฐบาลไทยได้เริ่มผลักดันธรรมเนียนการแต่งกายแบบอย่างตะวันตก ทำให้ผ้าไทยค่อยๆ เสื่อมถอยความนิยม จนกระทั่ง 2 บุคคลสำคัญได้เข้ามาพลิกฟื้นคืนชีพผ้าไทยให้กลับมาได้รับความสนใจอีกครั้งในฐานะผ้าไทยพื้นบ้านและแฟชั่นในปี พ.ศ. 2493
หนึ่งในนั้นก็คือ จิม ทอมป์สัน และอีกบุคคลหนึ่ง คือ สมเด็จพระนางสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ของปวงชนชาวไทย นับตั้งแต่ทรงได้รับการสถาปนาขึ้นเป็นสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ พระองค์ทรงมีพระราชกรณียกิจเพื่อปวงชนชาวไทยนานัปะการ หนึ่งในพระราชกรณียกิจสำคัญคือการเผยแพร่ชื่อเสียงผ้าไทยไปสู่สายตาของนานาชาติ
ในปี พ.ศ. 2503 พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เสด็จพระราชดำเนินเยือนต่างประเทศเพื่อเจริญสัมพันธไมตรีกับนานาอารยประเทศเกือบ 40 เมืองในยุโรป และประเทศสหรัฐอเมริกา สมเด็จพระนางสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงตระหนักถึงบทบาทหน้าที่ของพระองค์ในฐานะตัวแทนของประเทศไทย ทรงพิถีพิถันกับการเตรียมพระองค์อย่างมาก
ด้วยเหตุนี้ จึงทรงจัดหาผ้าไทยพื้นถิ่น โดยเฉพาะผ้าไหมมัดหมี่ และทรงยกระดับผ้าไหมมัดหมี่สู่แวดวงเสื้อผ้าชั้นสูง โปรดเกล้าฯ ให้ ปิแอร์ บัลแมง นักออกแบบเสื้อผ้าชื่อดังชาวฝรั่งเศส ถวายการตัดเย็บฉลองพระองค์ และยังเป็นผู้ออกแบบเสื้อผ้าชั้นสูงมากมายหลายชุด ทั้งฉลองพระองค์ชุดกลางวัน และฉลองพระองค์เสื้อคลุมชุดกลางคืน และยังโปรดเกล้าฯ ให้ออกแบบชุดไทยพระราชนิยมที่งดงามโดดเด่นถึง 8 ชุดด้วยกัน
จิม ทอมป์สัน คือใคร?
จิม ทอมป์สัน หรือชื่อเต็ม เจมส์ แฮร์ริสัน วิลสัน ทอมป์สัน (อังกฤษ: James Harrison Wilson Thompson; 21 มีนาคม ค.ศ. 1906 — ค.ศ. 1967[ไม่แน่ใจ – พูดคุย]) เป็นนักธุรกิจชาวอเมริกัน ที่มีชื่อเสียงจากการทำธุรกิจผ้าไหมในประเทศไทย และก่อตั้งบริษัทซึ่งมีชื่อเดียวกับเขาเองขึ้น เพื่อรองรับกิจการค้าผ้าไหมของเขา
ผ้าไหมไทยมีกี่แบบ
เราสามารถแบ่งผ้าไหมออกเป็น 6 ชนิด คือ
1. ผ้าไหมไทยชนิดบางมาก (Light Weight)
2. ผ้าไหมไทยชนิดบาง (Medium Weight)
3. ผ้าไหมไทยชนิดหนา (Heavy Weight)
4. ผ้าไหมไทยชนิดหนามาก (Extra Heavy Weight)
5. ผ้าไหมไทยชนิดหนาพิเศษ (Drapery Weight)
6. ผ้าไหมไทยชนิดหนามากพิเศษ (Upholstery Weight)
เป็นอย่างไรกันบ้างครับกับข้อมูลเกี่ยวกับการ “พาไปรู้จักกับพิพิธภัณฑ์ผ้าไหมไทย” พร้อมกับข้อมูลที่เกี่ยวกับข้องทั้งหลายที่เราได้นำมาฝากทุกๆ ท่านกันในบทความนี้ เราหวังว่าจะเป็นประโยชน์กับทุกๆ ท่านไม่มากก็น้อยนะครับ